ภาวะท้องผูกเป็นภาวะที่สามารถเกิดได้กับทุกคน ไม่ว่าจะเพศใดวัยใดก็ตาม ทำให้หลายคนอาจจะมองข้ามและคิดว่าเป็นเรื่องปกติที่เดียวก็หายไปเอง แต่รู้หรือไม่ ว่าจริงๆ แล้ว ภาวะท้องผูก สามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงได้ ถ้าหากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง บทความนี้จะพาทุกคนไปค้นหาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะท้องผูก พร้อมทั้งแนะนำวิธีรักษาและบรรเทาอาการท้องผูก

ภาวะท้องผูก เกิดจากอะไร?

ในกรณีที่การขับถ่ายเป็นเรื่องถ่าย ทำให้ต้องนานหลายนาทีหรือถึงครึ่งชั่วโมงเพื่อเบ่งถ่าย หรือ บางครั้งอาจจะต้องใช้น้ำฉีด หรือ นิ้วช่วยล้วง รู้สึกว่าตนเองถ่ายไม่สุด อุจจาระมีลักษณะแข็งเป็นเม็ดๆ นั้นเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณกำลังเข้าข่ายภาวะท้องผูก ซึ่งเป็นภาวะที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยสามารถแบ่งออกเป็น 5 สาเหตุใหญ่ๆ ได้ดังนี้

พฤติกรรมบางอย่างในชีวิตประจำวัน

สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการท้องผูกมักจะมาจากการปฏิบัติตัวไม่ถูกต้อง เช่น ดื่มน้ำน้อย รับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย ไม่ค่อยเคลื่อนไหวร่างกายหรือไม่ออกกำลังกาย นอกจากนี้การอั้นอุจจาระบ่อยๆ สามารถทำให้เกิดอาการท้องผูกได้ ซึ่งมากกว่า 50% ของผู้ที่มีอาการท้องผูกมักมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมที่ได้กล่าวมาข้างต้น

ยาบางชนิด

การทานยาบางชนิด เช่น ยารักษาโรคพาร์กินสัน โรคอัลไซเมอร์ ยาลดกรดที่มีส่วนผสมของแคลเซียมและอะลูมิเนียม ยาต้านเศร้า ยาแก้ปวดที่มีส่วนผสมของมอร์ฟีน ยาแก้แพ้บางชนิด ยาต้านการอักเสบ และยาลดความดันโลหิต สามารถทำให้เกิดภาวะท้องผูกได้

การอุดกั้นทางเดินอาหาร

การอุดกั้นทางเดินอาหาร หรือ อุดกั้นของลำไส้ สามารถทำให้เกิดภาวะท้องผูกได้ โดยมีสาเหตุมาจาก มะเร็งหรือเนื้องอกในลำไส้ใหญ่และทวารหนัก รวมไปถึงความผิดปกติของทวารหนัก เช่น ทวารหนักเป็นกระเปาะยื่นเข้าช่องคลอด รูทวารหนักตีบตัน ทวารหนักปลิ้น หรือการลดน้อยลงของปมประสาทบริเวณลำไส้ใหญ่มาตั้งแต่กำเนิด

การเบ่งอุจจาระผิดวิธี

การเบ่งอุจจาระผิดวิธี คือ ผู้ป่วยมักจะเบ่งอุจจาระไปพร้อมกับการขมิบหูรูดทวารหนักไปด้วย ซึ่งการทำเช่นนี้เมื่อแรงเบ่งมีไม่มากพอทำให้อุจจาระไม่สามารถเคลื่อนตัวออกมาได้ โดยแพทย์พบว่า 30% ของผู้ที่มีปัญหาท้องผูกเกิดจากการเบ่งอุจจาระผิดวิธี

ภาวะลำไส้เฉื่อย

เป็นภาวะที่ลำไส้ใหญ่เคลื่อนไหวน้อยและส่งผลต่อการขับถ่าย ทำให้อุจจาระเคลื่อนลงมาช้ากว่าปกติ ซึ่งภาวะลำไส้เฉื่อยเป็นภาวะที่จำเป็นต้องเข้ารับการตรวจร่างกายจึงจะทราบ ทั้งนี้เป็นภาวะที่สามารถเกิดได้น้อยมากประมาณ 5% เท่านั้น

อาการท้องผูก ร้ายแรงยังไง?

อาการท้องผูกเป็นอาการที่นอกจากจะกระทบต่อร่างกายแล้ว ยังกระทบต่อสภาวะจิตใจของผู้ป่วยด้วย โดยผู้ป่วยบางรายที่มีอาการท้องผูกมักจะรู้สึกเครียด เบื่ออาหาร ปวดหัว ปวดหลัง แสบร้อนบริเวณหน้าอก ที่สำคัญอาการท้องผูกยังสามารถส่งผลร้ายแรงต่อร่างกายได้ ไม่ว่าจะเป็น

• ปวดท้อง
• คลื่นไส้ อาเจียน
• โรคริดสีดวงทวาร
• แผลปริรอบๆ ทวารหนัก
• ความดันในลูกตาสูงขึ้น
• ภาวะไส้เลื่อน
• ความดันในช่องทรวงอกเพิ่มขึ้น ซึ่งอันตรายต่อผู้ป่วยโรคหัวใจ

รักษาอาการท้องผูกให้ถูกวิธี

• ปรับพฤติกรรม ไม่ว่าจะเป็น รับประทานอาหารที่มีกากใยและไฟเบอร์มากขึ้น เช่น ผักและผลไม้ ออกกำลังกายเป็นประจำ ดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสม 2–3 ลิตรต่อวัน พร้อมทั้งหลีกเลี่ยงการอั้นอุจจาระ พร้อมทั้งนั่งในท่าที่เหมาะสม
• ฝึกการขับถ่าย ผู้ที่มีอาการท้องผูกที่มีสาเหตุมาจากการเบ่งอุจจาระผิดวิธี แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยขับถ่ายได้อย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็น ท่าทาง การหายใจ การผ่อนคลายกล้ามเนื้อหูรูด และการรับรู้ความรู้สึก
• การใช้ยาระบาย ในปัจจุบันมียาระบายหลายชนิดที่ช่วยบรรเทาอาการท้องผูก เช่น ยาระบายในกลุ่มกระตุ้นให้กล้ามเนื้อลำไส้บีบตัว ยาระบายกลุ่มที่ออกฤทธิ์ดูดซึมน้ำเพื่อให้อุจจาระมีปริมาณน้ำมากขึ้น ยาที่มีฤทธิ์กระตุ้นการเคลื่อนไหวตัวของลำไส้ และอื่นๆ ทั้งนี้แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ หรือ เภสัชกร ก่อนรับประทานยา
• การผ่าตัด ในกรณีที่มีอาการท้องผูกรุนแรง และไม่สามารถใช้วิธีอื่นรักษาได้ผลแล้ว จำเป็นต้องเข้ารับการผ่าตัดลำไส้ใหญ่ออก โดยวิธีนี้ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เฉพาะทางเท่านั้น

………………………………………………………………………………………

มีคำถามเกี่ยวกับอาการท้องผูก? ไม่มั่นใจว่าต้องทานยาแก้ท้องผูกตัวไหน?
Medcare พร้อมให้บริการช่วยให้คุณได้ปรึกษากับเภสัชกรมืออาชีพผ่าน LINE Mini App  พร้อมรับยาจากร้านใกล้บ้านได้ ใน 1 ชั่วโมง