การใช้ยาคุมกำเนิดเป็นวิธีป้องกันการตั้งครรภ์ที่นิยมในผู้หญิงวัยทำงานและวัยรุ่น เพราะสะดวกและมีประสิทธิภาพสูง อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันมีผู้หญิงหลายคนที่สูบพอต (vape) หรือใช้กัญชาสำหรับการผ่อนคลาย ความกังวลที่พบบ่อยคือ “การสูบพอตหรือบุหรี่ไฟฟ้าพร้อมกับกินยาคุม มีความเสี่ยงมากน้อยแค่ไหน”
ความอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้า กับ ยาคุมส่งผลต่อร่างกายอย่างไร
ยาคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวม (Combined Oral Contraceptives – COC) มีส่วนประกอบของ เอสโตรเจนและโปรเจสติน ฮอร์โมนเหล่านี้ทำงานโดยยับยั้งการตกไข่ และปรับสภาพเยื่อบุโพรงมดลูกให้ไม่เหมาะกับการฝังตัวของไข่ แต่เอสโตรเจนสามารถเพิ่มโอกาสให้ลิ่มเลือดจับตัวเป็นลิ่มง่ายขึ้น การสูบพอตที่มีนิโคตินก็มีผลต่อหลอดเลือดและหัวใจ ทำให้หลอดเลือดตีบ แข็งตัว และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือด เมื่อรวมสองสิ่งนี้ ความเสี่ยงต่อ ลิ่มเลือด, หัวใจวาย และโรคหลอดเลือดสมอง จะสูงขึ้น โดยเฉพาะผู้หญิงอายุมากกว่า 35 ปี หรือผู้ที่มีประวัติความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง หรือโรคหัวใจ
การสูบกัญชาในพอตก็มีข้อควรระวัง แม้ว่าจะไม่มีนิโคติน แต่สาร THC อาจส่งผลต่อการไหลเวียนเลือดและความดันโลหิตบางกรณี การวิจัยยังไม่แน่ชัด แต่ควรระวังเป็นพิเศษเมื่อใช้ร่วมกับยาคุมฮอร์โมนรวม
ข้อควรปฏิบัติ
1. ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาคุม หากสูบพอตหรือมีนิสัยสูบบุหรี่
2. เลือกใช้ยาคุม เฉพาะโปรเจสติน (Progestin-only pills) หรือ IUD ฮอร์โมน หากสูบพอตเป็นประจำ เพราะมีเอสโตรเจนน้อยหรือไม่มีเลย ลดความเสี่ยงลิ่มเลือดอุดตัน
3. หากสูบพอตแล้วเริ่มใช้ยาคุม ควรสังเกตร่างกาย หากมีอาการเจ็บหน้าอก เหนื่อยง่าย ปวดขา หรือบวมผิดปกติ ควรไปพบแพทย์ทันที
4. ลดปริมาณการสูบพอตหรือหยุดใช้เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุด
ข้อไม่ควรปฏิบัติ
1. ไม่ควรสูบพอตหรือบุหรี่หนักพร้อมกับกินยาคุมฮอร์โมนรวม
2. ไม่ควรซื้อยาคุมกำเนิดโดยไม่ปรึกษาแพทย์ โดยเฉพาะหากมีปัจจัยเสี่ยงเรื่องหัวใจหรือหลอดเลือด
3. ไม่ควรมองข้ามอาการผิดปกติของร่างกาย เช่น ปวดศีรษะรุนแรง บวมขา เจ็บหน้าอก หรือหายใจลำบาก
4. ไม่ควรเชื่อข้อมูลจากสื่อสังคมออนไลน์เพียงอย่างเดียว ควรได้รับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ
การดูแลสุขภาพโดยรวม เช่น การออกกำลังกายสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่ดีต่อหัวใจ และตรวจสุขภาพประจำปี จะช่วยลดความเสี่ยงจากการใช้ยาคุมร่วมกับพอตได้มาก นอกจากนี้ การหยุดพอตหรือบุหรี่ยังช่วยให้ระบบหลอดเลือดและหัวใจทำงานดีขึ้น ลดความเสี่ยงต่อโรคร้ายหลายชนิด
สรุป
การสูบพอตพร้อมกับการกินยาคุมแบบฮอร์โมนรวม มีความเสี่ยงต่อสุขภาพสูง โดยเฉพาะเรื่องความเสี่ยงลิ่มเลือดอุดตัน โรคหัวใจและหลอดเลือด การเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม เช่น โปรเจสตินเดี่ยว IUD หรือแผ่นแปะฮอร์โมน จะปลอดภัยกว่า การลดหรือหยุดการสูบพอตควบคู่ไปด้วย จะช่วยลดความเสี่ยงอย่างมีนัยสำคัญ และควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยาคุมทุกครั้ง หรือ ปรึกษาเภสัชกรจาก Medcare ร้านยาออนไลน์ 24 ชั่วโมง รับคำปรึกษากับเภสัชกรมืออาชีพผ่าน LINE Mini App ได้ทันที เพื่อให้คุณมั่นใจวิธีการใช้อย่างถูกต้องและปลอดภัย