
การคุมกำเนิดเป็นเรื่องสำคัญสำหรับผู้หญิงที่ต้องการวางแผนครอบครัว และยาคุมกำเนิดเป็นหนึ่งในวิธีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดซึ่งมีมากมายหลากหลายแบรนด์ไม่ว่าจะเป็นยาคุมเมอซิลอน หรือยาคุมแอนนา แต่ข้อกังวลที่มักพบบ่อยคือ “ยาคุมแอนนาอ้วนไหม” และ “ยาคุมแอนนาผลข้างเคียงมีอะไรบ้าง” รวมถึง “วิธีกินยาคุมแอนนาอย่างไรให้ถูกต้อง” บทความนี้จะรวบรวมทุกข้อมูลที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับยาคุมแอนนา เพื่อให้คุณสามารถตัดสินใจได้อย่างมั่นใจและปลอดภัย
ทำความรู้จักกับยาคุมแอนนา
ยาคุมแอนนา (Anna) เป็นยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ในแต่ละแผงประกอบด้วยเม็ดยา 28 เม็ด แบ่งเป็นเม็ดสีเหลือง 21 เม็ด ซึ่งมีฮอร์โมนชนิด Ethinylestradiol 0.03 มิลลิกรัม และ Levonorgestrel 0.15 มิลลิกรัม และเม็ดสีขาว 7 เม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน (เม็ดแป้ง) ฮอร์โมนทั้งสองชนิดทำงานร่วมกันในการยับยั้งการตกไข่ เปลี่ยนสภาพมูกที่ปากมดลูกให้ข้นขึ้น และทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เหมาะสมต่อการฝังตัวของตัวอ่อน
ยาคุมแอนนาจัดเป็นยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนขนาดต่ำ (Low-dose) ที่มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูงถึงมากกว่า 99% หากใช้อย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ ด้วยขนาดของฮอร์โมนที่พอเหมาะ ทำให้ยาคุมแอนนาเป็นตัวเลือกที่นิยมในกลุ่มผู้หญิงไทย อย่างไรก็ตาม การเริ่มใช้ยาคุมกำเนิดชนิดใดก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

ยาคุมแอนนากินแล้วอ้วนจริงหรือไม่?
หนึ่งในความกังวลที่พบบ่อยของผู้หญิงที่ต้องการใช้ยาคุมกำเนิดคือ “ยาคุมแอนนาอ้วนไหม” ในความเป็นจริง ยาคุมฮอร์โมนรวมสมัยใหม่อย่างยาคุมแอนนาไม่ได้ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญในผู้หญิงส่วนใหญ่ ผลการศึกษาวิจัยพบว่า น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นเล็กน้อยในช่วงแรกของการใช้ยาคุมมักเกิดจากการกักเก็บน้ำ ไม่ใช่การสะสมไขมัน และมักจะคงที่หรือลดลงหลังจากใช้ยาคุมต่อเนื่อง 2-3 เดือน
ผลข้างเคียงของยาคุมแอนนาที่พบได้
การใช้ยาคุมกำเนิดอาจมีผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ เหมือนยาชนิดอื่นๆ แต่ส่วนใหญ่มักไม่รุนแรงและหายไปหลังจากใช้ยาต่อเนื่อง 2-3 เดือน ทำความเข้าใจกับผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจะช่วยให้คุณเตรียมพร้อมและรู้ว่าเมื่อไหร่ควรปรึกษาแพทย์
ผลข้างเคียงที่พบบ่อย
ผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยในช่วงแรกของการใช้ยาคุมแอนนา ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะเล็กน้อย เจ็บตึงเต้านม อารมณ์แปรปรวน และเลือดออกกะปริดกะปรอยระหว่างรอบเดือน อาการเหล่านี้มักจะดีขึ้นหรือหายไปหลังจากร่างกายปรับตัวกับฮอร์โมนในยา โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณ 2-3 เดือน
ในช่วงแรกของการใช้ยา บางคนอาจพบว่าประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอหรือมีเลือดออกกะปริดกะปรอย ซึ่งเป็นเรื่องปกติ เนื่องจากร่างกายกำลังปรับตัวกับระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลง หากอาการยังคงมีต่อเนื่องเกิน 3 เดือน ควรปรึกษาแพทย์
อาการที่ต้องพบแพทย์ทันที
แม้ยาคุมแอนนาจะค่อนข้างปลอดภัย แต่มีผลข้างเคียงบางอย่างที่ต้องเฝ้าระวังและควรพบแพทย์ทันทีหากเกิดขึ้น ได้แก่ ปวดศีรษะรุนแรงผิดปกติ ปวดท้องรุนแรง หายใจลำบาก เจ็บหน้าอกหรือแน่นหน้าอก ชาหรืออ่อนแรงที่แขนหรือขา ปัญหาทางสายตาหรือการพูด หรือมีอาการเจ็บบวมแดงร้อนที่ขา
อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของภาวะลิ่มเลือดอุดตัน (thrombosis) ซึ่งเป็นผลข้างเคียงที่พบได้น้อยมากแต่อันตราย โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ อายุมากกว่า 35 ปี หรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือด หากพบอาการเหล่านี้ ควรหยุดใช้ยาและไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด
วิธีการกินยาคุมแอนนาอย่างถูกต้อง
วิธีกินยาคุมแอนนาให้มีประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันการตั้งครรภ์ ขึ้นอยู่กับการรับประทานอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ ซึ่งแตกต่างจากวิธีกินยาคุมฉุกเฉิน 1 เม็ดมาทำความเข้าใจ วิธีกินยาคุมแอนนา ในแต่ละขั้นตอนกัน
การเริ่มทานยาคุมแอนนาครั้งแรก
ในการเริ่มกินยาคุมแอนนาครั้งแรกคือ เริ่มในวันแรกของการมีประจำเดือน เพื่อให้ยาออกฤทธิ์ป้องกันการตั้งครรภ์ได้ทันที หากเริ่มในช่วงอื่นของรอบเดือน ควรใช้วิธีคุมกำเนิดเสริม เช่น ถุงยางอนามัย อย่างน้อย 7 วันแรก
เมื่อเริ่มทานยาคุมแอนนา ให้เริ่มจากเม็ดสีเหลืองที่อยู่ขวาบนสุดของแผง แล้วทานเรียงตามลูกศรที่ระบุไว้บนแผงยา ควรทานยาในเวลาเดียวกันทุกวันเพื่อให้ระดับฮอร์โมนในร่างกายสม่ำเสมอ หากมีปัญหาลืมทานยาบ่อย อาจตั้งเตือนบนโทรศัพท์มือถือ หรือวางยาไว้ในที่ที่เห็นเป็นประจำทุกวัน
การทานยาต่อเนื่อง
วิธีกินยาคุม 28 เม็ดแผงที่ 2 ของแบรนด์แอนนา หลังจากทานเม็ดสีเหลืองครบ 21 เม็ด ให้ทานเม็ดสีขาวต่อไปอีก 7 เม็ด จนหมดแผง ช่วงที่ทานเม็ดสีขาว คุณจะมีประจำเดือนหรือเลือดออกคล้ายประจำเดือน (withdrawal bleeding) ซึ่งอาจมาไม่พร้อมกับการเริ่มทานเม็ดสีขาวเสมอไป และอาจมีปริมาณน้อยกว่าประจำเดือนปกติ
เมื่อทานยาหมดแผงแล้ว ให้เริ่มแผงใหม่ทันทีในวันถัดไป โดยไม่ต้องเว้นวัน การทานยาอย่างต่อเนื่องจะช่วยรักษาระดับฮอร์โมนให้สม่ำเสมอและมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูงสุด
สิ่งที่ต้องทำเมื่อลืมทานยา
หากลืมทานยาคุมแอนนา วิธีแก้ไขจะแตกต่างกันตามจำนวนเม็ดที่ลืมและชนิดของเม็ดยา (สีเหลืองหรือสีขาว)
- กรณีลืมทานยาเม็ดสีเหลือง 1 เม็ด: ให้ทานทันทีที่นึกได้ แล้วทานเม็ดต่อไปตามเวลาปกติ (อาจทำให้ต้องทาน 2 เม็ดในวันเดียวกัน) ไม่จำเป็นต้องใช้วิธีคุมกำเนิดเสริม
- กรณีลืมทานยาเม็ดสีเหลือง 2 เม็ดติดต่อกัน: ให้ทาน 2 เม็ดทันทีที่นึกขึ้นได้ และอีก 2 เม็ดในวันถัดไป จากนั้นทานยาที่เหลือตามปกติ และควรใช้วิธีคุมกำเนิดเสริมอีก 7 วัน
- กรณีลืมทานยาเม็ดสีเหลือง 3 เม็ดขึ้นไป: ให้หยุดแผงปัจจุบัน และเริ่มแผงใหม่ทันที พร้อมใช้วิธีคุมกำเนิดเสริมอีก 7 วัน
- กรณีลืมทานยาเม็ดสีขาว: สามารถทิ้งเม็ดที่ลืมได้ เนื่องจากเป็นเม็ดแป้งไม่มีฮอร์โมน และทานเม็ดต่อไปตามปกติ
ข้อควรระวังและข้อห้ามในการใช้ยาคุมแอนนา
การใช้ยาคุมแอนนาอาจไม่เหมาะสำหรับทุกคน มีข้อควรระวังและข้อห้ามที่ควรรู้ก่อนเริ่มใช้ยา ผู้ที่ไม่ควรใช้ยาคุมแอนนาได้แก่ ผู้ที่มีหรือเคยมีภาวะลิ่มเลือดอุดตัน ผู้ที่เป็นหรือเคยเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด ผู้ที่มีความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด ผู้ที่เป็นโรคตับที่รุนแรง ผู้ที่เป็นหรือสงสัยว่าเป็นมะเร็งที่ไวต่อฮอร์โมนเพศ เช่น มะเร็งเต้านม หรือมะเร็งปากมดลูก ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรและผู้ที่แพ้ส่วนประกอบของยา
ยาคุมแอนนาอาจมีปฏิกิริยากับยาอื่นๆ ทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลงหรือเพิ่มผลข้างเคียง ยาที่อาจมีปฏิกิริยากับยาคุมแอนนาได้แก่ ยากันชัก (เช่น phenytoin, carbamazepine) ยาปฏิชีวนะบางชนิด (เช่น rifampicin) ยาแผนโบราณที่มีส่วนประกอบของ St. John’s Wort และยารักษาเอชไอวีบางชนิด หากคุณกำลังใช้ยาใดๆ ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบเพื่อตรวจสอบปฏิกิริยาระหว่างยา
สรุป
ยาคุมแอนนาเป็นยาคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพสูงหากใช้อย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ ความกังวลเรื่อง “ยาคุมแอนนาอ้วนไหม” สามารถคลายลงได้ด้วยความรู้ที่ถูกต้อง เพราะโดยทั่วไปไม่พบการเพิ่มน้ำหนักอย่างมีนัยสำคัญในผู้ใช้ยาคุมยุคใหม่ การศึกษาวิธีกินยาคุมแอนนา อย่างถูกต้องและการเข้าใจผลข้างเคียงของยาคุมแอนนา ที่อาจเกิดขึ้น จะช่วยให้คุณใช้ยาได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
การตัดสินใจใช้ยาคุมกำเนิดควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของเภสัชกร โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาพ หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติมหรือต้องการคำแนะนำเฉพาะบุคคล อย่าลังเลที่จะปรึกษาเภสัชกรจากร้านยาออนไลน์ Medcare พร้อมให้คำปรึกษา สามารถปรึกษากับเภสัชกรมืออาชีพผ่าน LINE Mini App ได้ทันที และยังบริการจัดส่งยาคุมแอนนาด่วนใน 1 ชั่วโมงเพื่ออำนวยความสะดวกให้กับคุณ
